«Қызыл Там» (Ахмет) кесенесі (Жарқайың ауданы)

Кесене Жарқайын ауданы Далабай ауыынан оңтүстік-батысқа қарай, Есіл өзенінің оң жағалауына қарай, аудан орталығы Державинск қаласынан 25 шақырым жерде орналасқан.

Ахмет Танкеев сатушының тапсырмасымен құрылысшылар Турабай мен Рпайлар салды. Қабырғаларын саз балшықты кірпіштерден көтеріп және екі жағынан күйдірілген кірпіштермен қаптаған. Кесене түрінде бас порталы мен күмбезі ретінде көтеріп, жоспарлы өлшемі- 6,3 х6,7 м. Жалпы биіктігі- 7,15 м. Қабір үсті мен еден асты кірпіштері бұзылған.

Аңыз бойынша, бір күні Ахмет бай ұйықтап, ұйқыдан тұрмай қалды (мүмкін, алып ұйқыға кеткен шығар), туыстары оның өлді деп, оны жерлеуді ойлап, мазарға жерлейді. Бірнеше күн өткеннен кейін, оның жерленген орнында бір дауысты естиді. Оның қабірін ашса, Ахмет тірі екеннің көріп, оны «шайтанның» тұрғаны деп шешіп, оны өлтіреді. Торғай даласының ең ықпалды, беделді адамдарының біріне, мазар салынды. Біз өмір сүріп жатқан кезеңге дейін мазардың кірпішінде арабша жазылған (Алла) жазуы сақталған.

Жарқайың ауданының территория аумағында әлі күнге дейін Ахметтің ұрпақтары өмір сүреді.

2003 жылы археологиялық экспедициясы Д.Н. Қалиевтің жетекшілігімен Гумилев атындағы Еуразиялық университетінің археология кафедрасының доценты, 18 ғасырдың мазары екендігін уақытын анықтап, сонымен қатар, ең ұзын «мұртты» қорған екендігін анықтады.