Біржан сал саябақ-сәулет мемориалдық кешені

Қазақ ақыны және композитор Біржан салдың құрметіне арналған сәулет-мемориалдық кешені 2012 жылдың 14 қыркүйегінде ашылды. Ақмола облысындағы Степняк шағын қаласы ұлы ақынның туған жері болып саналады, дәл осы жерде осы орасан зор құрылыс пайда болып, бірден басты жергілікті көрікті орынға айналды.

Біржан сал - туған жері Сарыарқаның даңқын асырған бірегей ақын, әнші әрі композитор. ХІХ ғасырда Ұлы Далада оған тең талант болған жоқ. Оның әрбір шығармасын нағыз музыкалық жауһар деп атауға болады. Оның әрбір шығармасын нағыз музыкалық жауһар деп атауға болады.

Ерте жастан Біржан сал Қожағұлұлы (1834-1897) көрнекті вокалдық қабілеті бар, домбырада өзін шебер сүйемелдейтін әнші ретінде танымал болған. Ақынның атақты әндерін Қазақстанның танымал әншілері орындады. Біржан сал халқының хабаршысы бола отырып, өз әндерінде болыс Жанбота мен Азнабай сияқты дала билеушілерінің озбырлығын әшкереледі (Біржан салдың бұйрығы бойынша 1865 жылы генерал-губернатор Александр Дюгамельдің Далаға сапары кезінде бағынбағаны үшін домбырасын сындырды). «Жанбота», «Адасқақ» және басқа да әндерде ашуланшақтық пен жеккөрушілік естіледі. Өмірдің соңғы жылдарындағы «Жамбассипар», «Теміртас» және т.б. әндер үмітсіздік пен қайғыға толы. Бүгінгі күнге дейін оның қырықтан астам әндері сақталған, олардың ішінде «Біржан», «Адасқақ», «Көкшетау», «Жанбота», «Ләйлімшырақ» және басқа да көптеген танымал жауһарлары бар. Біржан сал да айтыстың үздік шебері болған. Оның 1871 жылы Жетісуда өткен сара Тастанбекқызымен поэтикалық сайысы жанрдың классикасына айналды. 1946 жылы композитор Мұқан Төлебаев осы айтыстың негізінде Біржанның негізгі әндері енген «Біржан мен Сара» операсын жазды. Мемориалдық кешен-бұл қаланың ең биік нүктесіне орнатылған сәулет композициясы. Бір қызығы, бұл кешен ұлы музыканттың жерлестері жергілікті тұрғындар жинаған қайырымдылық қаражатқа салынған. Мемориалдың құрылысы жалпыхалықтық іс болды: біреу ақшалай қаражат салды, біреу кешеннің құрылысы бойынша жұмыстарға көмек көрсетті. Құрылыспен байланысты барлық жұмыстарды «Қазақстан-шебер» ЖШС жергілікті құрылыс фирмасы орындады. Сәулет-мемориалдық кешеннің орталық бөлігін биіктігі алты метр композитор мүсіні алып жатыр. Мүсін биік тұғырда тұрған ұлы ақынның мүсіні, қолында домбыра бар, ал алыстан көз жұмған ол өзінің өлмес музыкалық туындыларының бірін орындағандай.

Тұғырдың айналасында кішкене алаң бар, жайлы беседка, төселген жолдар, көгалдар, сәндік шамдар және тіпті субұрқақ бар. Бұл композицияның авторы Көкшетау мүсінінің авторы Манарбек Бұрмағанов болды.