Балуан Шолақ мүсіндік композициясы

Балуан Шолақ мүсіндік композициясы

Нұрмағанбет Баймырзаұлы, Балуан Шолақ (1864-1919) - қазақ халық композиторы, әнші, атқа міну шебері, даңқты балуан, жеңілмейтін күш.

Ұлы жүздің Дулат тайпасының Самбет руынан шыққан. Қазіргі Ақмола облысының Қараөткел кентінің маңында өскен. Жас кезінде оны Балуан Шолақ — беспалым балуан деп атаған, себебі ол зор күшімен ерекшеленген және оң қолының саусақтары болмаған, оларды бала кезінде тоңдырған. Разъезжал бойынша селолар жинаған, айналасындағы қабілетті, одаренную жастар тобын құрады, ол орналастырған увеселения бойынша дәстүрлеріне сері көрсете отырып, халық алдында өз өнерлерін көрсетті. Балуан Шолақ Біржан Қожағұловтың, Ақана серінің әндерін тамаша орындаушы әрі насихаттаушы болған, олардың ән дәстүрін жалғастыра отырып, әндерін өзі жазған.

А. В. Затаевич халық әншілерінің орындауында Балуан Шолақтың бірнеше әндерін жазып алып, «Қазақ халқының 1000 әні» және "Қазақтың 500 әні мен күйі» жинақтарына енгізеді. Балуан Шолақ джигитовкада да өте мықты болған — цирк трюктерін көрсете отырып, ол барлық бәйгеде ат үстінде тұрған, ер-тоқымда айналып, тізгінсіз аттың қарнына түсе алған. Балуан Шолақ сондай — ақ мықты және балуан ретінде танымал болған, 35 жасында жәрмеңкелерде 51 пұт (816 кг) салмақты көтеріп, иығында жиырма жігітпен бөрене ұстаған және өте жақсы күрескен-14 жасында ол 20 жастағы жігіттерді жеңген. Омбыдағы мұрагердің келуіне байланысты жарыстарда (яғни болашақ Николай II) ол атақты күрескер Севрдің иық пышақтарына қойды.

Ескерткіштің биіктігі-11 метр, мүсін - 5,75 метр, ені-2 метр. Тұғырдың материалы-Қордай граниті, ал мүсін қоладан тұрады.

Авторы әрі мүсіншісі-Жұмағұлов Талғат (Алматыдан).

Ескерткіш 2019 жылы Республикалық маңызы бар «Нұр-сұлтан – Петропавл»автомобиль жолында орнатылды.